โบท๊อกซ์ (BOTOX) เป็นโปรตีนบริสุทธิ์ ซึ่งสกัดได้จาก Botulinum Toxin type A ที่ฮอตฮิตติดอันดับหนึ่ง ของวงการความสวยความงามทั่วโลก นั่นเพราะโบท๊อกซ์ มีประสิทธิภาพในการคืนความอ่อนเยาว์ ลดริ้วรอยให้กับผิวพรรณ โดย โบท๊อกซ์ จะออกฤทธิ์ ทำให้การทำงานของกล้ามเนื้อเล็กๆ ที่ก่อเกิดริ้วรอยย่นคลายตัว จึงมีการใช้สารโบท๊อกซ์ ฉีดลดริ้วรอยกันอย่างแพร่หลายกว่า 70 ประเทศทั่วโลกในเวลาต่อมา นอกจากนั้นโบท๊อกซ์ยังสามารถช่วยในการปรับแต่งแก้ไขข้อบกพร่องของใบหน้าส่วนต่างๆ ให้ดูดีขึ้นได้ ไม่ว่าจะเป็นรอยย่นบริเวณดั้งจมูก ปลายจมูกบาน หรือยกปลายจมูกให้ตั้งขึ้น ร่องแก้มลึก รอยขมวดคิ้ว ริ้วรอบรอบริมฝีปาก รอยหยักรอยบุ๋มบริเวณคาง รอยย่นบริเวณคอ การปรับตาตกยกคิ้วทำดวงตาให้ดูกลมโตขึ้น หรือแม้แต่ปรับหน้าให้ดูเรียวขึ้น
ด้วยคุณสมบัติพิเศษที่มีผลหยุดการทำงานของกล้ามเนื้อทำให้กล้ามเนื้อบริเวณที่ได้รับสารโบท็อกซ์เกิดการฝ่อและเล็กลงภายใน 2 – 6 สัปดาห์ ด้วยเหตุนี้เองจึงได้มีการนำโบท็อกซ์มาประยุกต์ใช้เพื่อประโยชน์ในด้านความสวยความงามอย่างที่เรา เห็นในปัจจุบัน
แต่เนื่องจากโบท็อกซ์เป็นสารสกัดจากธรรมชาติและสามารถสลายได้เองภายในระยะเวลา 4 – 6 เดือน ทำให้คนส่วนใหญ่ที่ฉีดไปแล้วต้องกลับมาฉีดซ้ำใหม่อยู่บ่อยครั้งขึ้นอยู่กับปัจจัยในการดูแลตัวเองของแต่ละคนบางคนตัวยาสามารถออกฤทธิ์อยู่ได้เพียง 4 เดือน แต่บางคนกลับอยู่ได้เป็นปี
ส่วนเทคนิคใหม่ที่น่าสนใจของการใช้โบท๊อกซ์ ในขณะนี้คือการยกกระชับใบหน้าให้ตึงขึ้น (Microbotox for Lifting) วิธีนี้ให้ผลดีมาก โดยหลังจากฉีดหนึ่งสัปดาห์จะรู้สึกว่าใบหน้าตึงกระชับขึ้น ผิวที่หย่อนคล้อยดีขึ้น รูขุมขนดูเล็กลง นอกจากนี้ยังทำให้ใบหน้าไม่มันแลดูละเอียดขึ้นอีกด้วย
ที่คลินิกใช้โบท็อกซ์ 2 ยี่ห้อที่ได้มาตรฐาน ผ่านการรับรองจากองค์การอาหารและยาประเทศไทย คือ Botox Allergan (USA) และ Aestox (Korea)
ซึ่งสองยี่ห้อที่ชลิตาคลินิกเลือกมานั้น แตกต่างด้วยตัวของแบรนด์ ส่วนผลลัพธ์นั้นแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญจากงานวิจัย
Botulinum toxin นั้นสามารกแก้ปัญหาได้หลากหลายซึ่งขนาดยานั้นจะแตกต่างกันไป
- ริ้วรอยรอบดวงตา 4-10 ยูนิตต่อข้าง รวมสองข้าง 8-20 ยูนิต
- ริ้วรอยหน้าผาก 10-20 ยูนิต
- หว่างคิ้ว 3-10 ยูนิต
- จมูก (bunny line) 2-4 ยูนิต
- กล้ามเนื้อกราม (masseter muscle) 20-35 ยูนิตต่อข้าง รวมสองข้าง 40-70 ยูนิต
ซึ่งแต่ละตำแหน่งแพทย์จะเป็นผู้ประเมินให้เหมาะสมกับใบหน้าแต่ละบุคคล
ส่วนการรักษาที่จำนวนยูนิตที่มากกว่านี้ อาจจะเป็นการโฆษณาชวนเชื่อ หรือผู้ที่ไม่มีความรู้ในท็อกซิน
คำถามที่พบบ่อยสำหรับผู้ที่ประสงค์รับการรักษา botulinum toxin คือ
ได้กี่ยูนิต?
ตอบ: จำนวนยูนิตที่ฉีดได้ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่ได้กล่าวไปแล้ว การฉีดมากเกินจะเกิดผลเสียมากกว่าประโยชน์
ต้องฉีดซ้ำไหม?
ตอบ: ตัวท็อกซินมีระยะเวลาออกฤทธิ์อยู่ที่ 4-6 เดือน ในระหว่างนั้นไม่จำเป็นต้องมาฉีดซ้ำ เพราะไม่ได้มีประโยนชน์ในการรักษา และยังก่อให้เกิดการดื้อยาได้ง่ายมากขึ้นอีกด้วย
จะเห็นผลไหม?
ตอบ: ผลลัพธ์ขึ้นอยู่กับบุคคล สำหรับกล้ามเนื้อกรามขนาดของกล้ามเนื้อ( ยิ่งกล้ามเนื้อขนาดใหญ่ยิ่งเห็นผลชัดเจน ) สำหรับริ้วรอยถ้าริ้วรอยลึกอาจจะยังเห็นริ้วรอยอยู่บ้างเล็กน้อย และความเชี่ยวชาญของแพทย์ ซึ่งทุกคนหลังการรักษาด้วยท็อกซินเห็นผลทุกคน ยกเว้นกรณีที่ดื้อต่อท็อกซิน
ผู้ที่โอกาสการดื้อต่อท็อกซิน
1.ผู้ที่เคยมีการใช้ท็อกซินปลอม หรือไม่คุณภาพมาก่อนรับการรักษารอบปัจจุบัน เนื่องจากท็อกซินดังกล่าวจะกระตุ้นให้เกิดการดื้อต่อ ท็อกซินครั้งต่อไปได้ แม้แต่ท็อกซินที่คุณภาพสุงก็ตาม
2.ไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ โดยเฉพาะการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากหลังทำการรักษา
การรักษาด้วยท็อกซินที่ ได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจนและปลอดภัย นั้น ต้องคำนึงดังต่อไปนี้
1.สถานพยาบาลที่ให้บริการ ความน่าเชื่อถือของสถานพยาบาล
2.ศึกษาหาข้อมูลที่ถูกต้อง ไม่ตกเป็นเครื่องมีอของการตลาด
3.ปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์
เพียงเท่านี้จะทำให้ผลลัพธ์จาการรักษาด้วยท็อกซิน เห็นผลลัพท์ที่ชัดเจนและปลอดภัย
เขียนโดย : นายแพทย์พิสัณห์ สุขประเสริฐ
และแพทย์หญิงชลิตา สิรเมธี
